Çocuklarda kendi kendine uyuma

     Çocuk olmak da kolay değil.Ergen olana kadar atlatman gereken öyle çok şey var ki,hatta ergen olunca da erişkin hayatın diğer engebeli kısmına geçiş yapıyorsun.Anne karnından çıkmakla başlayan tuhaf değişim;emmek,emeklemek,diş çıkarmak,yürümek,bezi bırakmak,emziği bırakmak,memeyi bırakmak,biberon bırakmak,kendi başına uyumak vb. bir çok engeli aşarak devam ediyor.Aslına bakarsanız yaşadığı karanlık ve gürültülü suyun içinde dünyaya gözlerini açmak bile ne kadar meşakkatli bir olay.

  Çocuklarımız bizden bir parça,canlarımız; fakat bizim bir parçamız,bir uzvumuz değiller.Onları ayrı bir birey olarak görmek doğduklarından itibaren yaşadıkları her engel atlamada onların dünyasındaki değişime ortak olabilmek,yukarıda saydığım gelişim aşamalarını daha sabırla karşılamak konusunda,biz ebeveynlere yardımcı oluyor.

  İşte tam da bu yüzden yaşayacağımız her durumda kendimize şunu hatırlatalım "O minik bir çocuk/bebek hiç bilmediği bir şeyi deneyimliyor,aslında yaratılışında olan ama bizim zamanla körelttiğimiz ya da yeni öğrenmesi gereken bir şeyi.Korkak ve endişeli, bize düşen ona yeniyi öğrenmesi gereken yolda destek olmak ve ihtiyacı olduğunda yol göstermek.


Lina büyürken yaşadığımız sıkıntıların bazısında çok daraldığımız anlar oldu,kendimize ebeveyn olarak hep bunları hatırlattık.

Yalnız uyku konusunda işler tam tersineydi.Çocuk 1,5 yaşından beri öğlen kendi uyumasına rağmen akşam işten yorgun geldiğim için ben ayağımda sallamayı tercih ediyordum.

Öğlen uykularında annem bir gün Lina'ya "Hadi bakalım anneanneciğim sen şimdi yatağında uyumaya çalış ben ara ara sana gelip bakacağım." demiş.İlk gün Lina masal ile uyumuş sonraki günler yavaş yavaş kendi yatağa girer girmez uyumaya başlamış.

Tabi her çocuğun "anaya zulmü" diye bir şey de var bunu unutmamak lazım.Ben ayakta sallamaya son derece karşı olan hatta çocuğum olmadan önce bu durumu aşırı derece kınayan biri olmama rağmen Lina'da uyku apnesi sorunu başlayınca mecbur ayağımda sallamış,onun başında beklemiştim.Çocuk memeden ayrılınca uyurken,sallanmaya benim elimden alışmıştı.Çaresizlik bazen insana her şeyi yaptırıyor.

İşte bu sebepten Lina annem ile öğlen kendi uyuyor ama benimle uyumuyor sallamamı istiyordu,akşamları da sallamak benim daha çok işime geldiği için kendimi bir anda 3 yaşında çocuğu ayağımda sallarken buluyordum.Çünkü çabuk uyuması benim erken yatmam demekti ne yazık ki okulda bile kendi kendine uyuyan çocuğu ben bencilliğim yüzünden sallıyordum.Belki de duruma kendimi hazır hissetmiyordum.O hazırdı ama ben değil.

Sonra bana bir aydınlanma geldi."Merve altı üstü 3-5 gün zorlanırsın sonra kaymağını yiyeceksin,çocuğun kodunda kendi kendine uyumak zaten var,neden denemiyorsun?" dedim.O dönemde eşimle anlaştık,uykusuzluk doğrudan migrenimi tetiklediği için Lina'yı benim uyutacağım günler işten eve gelir gelmez hemen uyudum,sonra uyanıp ben uyumasını sağladım,diğer günler de Lina'yı eşim uyuttu.Dönüşümlü olarak şunları yaptık:

Uyku rutinlerimiz içinde kitap okumak bana pek uymuyordu çünkü sabah erken kalktığım için çoğu zaman kitap okurken gözlerim kapanıyordu.Zaten fazlası ile kitap okumaya alışkın,gün içinde eline kitap alıp gelen bir çocuk olduğu için uyku rutinini tamamen bizim yaptığımız şekilde ayarladık,yani bir yetişkin gibi.

Süt içilir/Su içilir
Tuvalete gidilir
Eller yıkanır.
Dişler fırçalanır.
Tumba yatak.

Şunu da belirteyim biz kendimiz ve çocuğumuz için en sorunsuz şekilde atlatacağımız yöntemleri seçtik,sürekli derim: Çocukların ve ebeveynlerin dinamiği farklı o yüzden uyku rutinlerinizi kendinize göre belirleyin.Burada temel nokta şu "Çocuğa kendi başına uykuya dalabilirsin,bunu başarabilirsin! "i gösterebilmek.

İlk olarak uyku öncesi yapacağımız şeyleri yaptık ve tv kapandı,sonra da ışıklar "Hadi bakalım herkes için uyku vakti!" dendi.Sonra Lina yatağına yatırıldı.Önceleri "Ben karanlıkta da oynarım ,görüyorum zaten,benim gözlerim mavi ya karanlıkta da görürüm ben." gibi karanlıkta yataktan inip oyun oynama denemeleri oldu ama sabırla karşıladık.

Sonra  "Anne/baba beni salla,ben uyuyamıyorum." sözleri eşlik etti.Bu sefer olaya hikaye kitabı okumayı dahil ettik.Bunu yapınca  kitabı okurken dalmaya başladı.Zamanla uyuduğu zaman kulağına fısıldamaya başladık.

"Sen çok tatlı ve iyi bir çocuksun.Kendi kendine uyumak seni mutlu ediyor.Bunu başarabildiğinde sen de çok mutlu oldun.Artık hep kendi kendine uyuyacaksın.Seni çok seviyoruz.Sen bizim ballı böreğimiz,tatlı çöreğimizsin." bu aramızda bir sevme sözcüğü öbeği :)

Zamanla Lina uyku öncesi rutinleri yapınca ve ışıklar kapanınca yatacağını anladı.Yatağına yatıyor elimizi iki dakika tutuyor ve direkt dalıyordu.

Şimdilerde ise "Anne benim çot uytum var." diyor ve süt,tuvalet,diş fırçalama yapıp uyuyoruz.Ve bir şey söyleyeyim mi kendi odasında ve kendi kendine uyuyan çocuk süpermiş dostlar.


Ufak tavsiyeler:

• Bu işe siz hazırken başlayın yani uykunuz,stresiniz,sağlığınız ve ortam müsait olsun.
• İlk zamanlar illa ki kendi yatağında uyu diye tutturmayın dediğim gibi öncelikli amaç "kendin uykuya geçebiliyorsun" olsun.
• Normalde akşam 9'da yatıyorsa biraz daha saati geçe çekip uykusunun gelmesine fırsat verin zamanla eski saatine dönecektir,panik yok.
• O kitaplar ilk başlarda 150 kez okutuluyor ama merak etmeyin sayı giderek azalıyor.Küçük vak vak uyku zamanı adlı kitabı ezberledim mesela ben.
• O çişim geldi,kakam geldi,acıktım,susadımlar var ya hepsine sabırla yaklaşın sonunda pes ediyorlar.
• Gece siz,gündüz bir başkası bakıyorsa her konuda koordineli gidin biriniz taviz verse olay başa sarıyor.

Ve en önemlisi çocuğunuz gösterdiğiniz tüm sabra ve yönteme rağmen yaşı da çok geçmemişse,sizinle uyumak istiyorsa,uyusun,ne olacak? Gün gelecek öpmek için peşinden koşacaksınız.Hangi 10 yaşında çocuk annesi babası ile uyuyor?

Eğer bu birlikte uyuma yöntemleri -koca yaşa geldiği halde sallama gibi- ya da birlikte uyuma hali sizin psikolojinizi etkilemeye ve çocuğunuzun bunu uyuma şeklinden ziyade başka bir şeyin yerine koyma amaçlı yaptığını düşünüyorsun sorunun kaynağına inmesi için bir uzmanla görüşün.

İyi uykular...